Nhược điểm của bể phốt nhựa bạn cần biết trước khi lắp đặt

Trong bối cảnh đô thị hóa và nhu cầu xây dựng ngày càng tăng, bể phốt nhựa nổi lên như một giải pháp thay thế cho các loại bể phốt truyền thống nhờ ưu điểm về trọng lượng nhẹ, dễ dàng lắp đặt và giá thành hợp lý. Tuy nhiên, bên cạnh những lợi ích đó, bể phốt nhựa cũng tồn tại nhiều nhược điểm mà người sử dụng cần cân nhắc kỹ lưỡng trước khi quyết định đầu tư. Việc hiểu rõ các hạn chế này không chỉ giúp bạn lựa chọn sản phẩm phù hợp mà còn tránh được những rủi ro, chi phí phát sinh trong quá trình sử dụng lâu dài. Dưới đây là phân tích chi tiết về những nhược điểm của bể phốt nhựa dựa trên các tiêu chí kỹ thuật, kinh tế và thực tiễn sử dụng tại Việt Nam.

1. Độ bền cơ học và tuổi thọ thực tế thấp hơn kỳ vọng

1.1. Khả năng chịu lực kém so với bể bê tông

Một trong những nhược điểm lớn nhất của bể phốt nhựa là khả năng chịu lực kém hơn hẳn so với các loại bể phốt truyền thống làm từ bê tông hoặc composite. Theo khảo sát thực tế tại các công trình dân dụng, bể phốt nhựa thường chỉ chịu được tải trọng từ 1-2 tấn/m², trong khi bể bê tông có thể chịu tải lên tới 5-10 tấn/m² tùy theo kết cấu. Điều này đồng nghĩa với việc khi lắp đặt bể phốt nhựa dưới nền nhà, sân hoặc khu vực có xe cộ qua lại, nguy cơ biến dạng, nứt vỡ là rất cao nếu không được gia cố đúng kỹ thuật. Đã có nhiều trường hợp bể phốt nhựa bị sụt lún, vỡ thành chỉ sau 2-3 năm sử dụng, đặc biệt ở những vùng đất yếu hoặc nền móng không ổn định.

1.2. Tuổi thọ thực tế ngắn hơn quảng cáo

Mặc dù các nhà sản xuất thường quảng cáo tuổi thọ bể phốt nhựa lên tới 50 năm, nhưng thực tế tại Việt Nam, tuổi thọ trung bình chỉ đạt khoảng 10-15 năm, thậm chí ngắn hơn nếu lắp đặt ở môi trường khắc nghiệt. Nguyên nhân chủ yếu là do nhựa dễ bị lão hóa dưới tác động của môi trường, đặc biệt là tia UV, hóa chất và sự thay đổi nhiệt độ đột ngột. Theo thống kê của Hiệp hội Xây dựng Việt Nam năm 2022, có tới 38% bể phốt nhựa phải thay mới hoặc sửa chữa sau 8-12 năm sử dụng, trong khi tỷ lệ này ở bể bê tông chỉ khoảng 12% sau 20 năm.

Tìm hiểu thêm Cách làm bể phốt bằng thùng nhựa tại nhà chi tiết từ A–Z.

2. Khả năng chống thấm và chống rò rỉ hạn chế

2.1. Nguy cơ rò rỉ tại các mối nối và vết nứt

Bể phốt nhựa thường được sản xuất theo dạng module ghép nối hoặc đúc liền khối. Tuy nhiên, các mối nối, đặc biệt là ở loại module, rất dễ bị rò rỉ nước thải nếu không được lắp đặt đúng kỹ thuật hoặc sử dụng keo dán, gioăng cao su chất lượng kém. Khi bể bị rò rỉ, nước thải có thể thấm ra môi trường xung quanh, gây ô nhiễm đất, nguồn nước ngầm và ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe cộng đồng. Theo báo cáo của Trung tâm Quan trắc Môi trường năm 2023, có tới 21% số vụ ô nhiễm nguồn nước ngầm tại các khu dân cư mới xuất phát từ sự cố rò rỉ bể phốt nhựa.

2.2. Ảnh hưởng của biến động nhiệt độ và áp suất

Nhựa là vật liệu có hệ số giãn nở nhiệt lớn, do đó khi nhiệt độ môi trường thay đổi đột ngột (ví dụ: mùa hè nắng nóng lên tới 40°C, mùa đông xuống dưới 10°C), thành bể dễ bị co giãn, tạo ra các vết nứt nhỏ. Những vết nứt này ban đầu khó phát hiện nhưng lâu dần sẽ mở rộng, dẫn đến rò rỉ nước thải. Ngoài ra, áp suất bên trong bể tăng cao do quá trình phân hủy hữu cơ cũng là nguyên nhân khiến bể phốt nhựa bị phồng, biến dạng hoặc nứt vỡ.

3. Hạn chế về dung tích, khả năng mở rộng và bảo trì

3.1. Dung tích nhỏ, khó đáp ứng nhu cầu gia đình lớn

Bể phốt nhựa thường có dung tích phổ biến từ 1.000 – 3.000 lít, phù hợp với hộ gia đình nhỏ (3-5 người). Đối với các gia đình đông thành viên hoặc nhà trọ, nhà hàng, khách sạn, nhu cầu sử dụng nước thải lớn thì bể phốt nhựa nhanh chóng bị quá tải, dẫn đến tình trạng đầy bể, tắc nghẽn, tràn nước thải chỉ sau 1-2 năm sử dụng. Việc mở rộng dung tích bể phốt nhựa là rất khó khăn do kết cấu liền khối hoặc module không cho phép ghép nối linh hoạt như bể bê tông.

3.2. Khó khăn trong việc bảo trì, hút bể phốt

Một nhược điểm khác của bể phốt nhựa là thiết kế miệng bể thường nhỏ, chỉ đủ để đưa ống hút bể phốt vào mà không thể kiểm tra, vệ sinh hoặc sửa chữa bên trong. Khi bể bị tắc nghẽn hoặc cần bảo trì, việc tiếp cận và xử lý rất khó khăn, thậm chí phải phá bỏ bể để thay thế. Theo khảo sát của Công ty Môi trường Đô thị Hà Nội năm 2021, có tới 47% trường hợp hút bể phốt nhựa gặp khó khăn, thời gian xử lý kéo dài gấp 1,5 lần so với bể bê tông truyền thống.

4. Ảnh hưởng đến môi trường và sức khỏe cộng đồng

4.1. Nguy cơ phát tán vi sinh vật gây bệnh

Khi bể phốt nhựa bị rò rỉ hoặc nứt vỡ, nước thải chưa qua xử lý sẽ thấm ra môi trường xung quanh, mang theo các vi sinh vật gây bệnh như E.coli, Salmonella, giun sán... Điều này đặc biệt nguy hiểm ở các khu dân cư đông đúc, nơi nguồn nước ngầm được sử dụng cho sinh hoạt. Theo nghiên cứu của Viện Sức khỏe Nghề nghiệp và Môi trường năm 2020, tỷ lệ nhiễm khuẩn E.coli trong nước giếng khoan tại các khu vực sử dụng bể phốt nhựa bị rò rỉ cao gấp 3,2 lần so với khu vực sử dụng bể bê tông.

4.2. Ảnh hưởng lâu dài đến chất lượng đất và nước ngầm

Nhựa là vật liệu khó phân hủy, khi bể phốt nhựa bị hư hỏng, các mảnh nhựa nhỏ có thể phát tán ra môi trường, gây ô nhiễm đất và nguồn nước ngầm. Ngoài ra, các hóa chất phụ gia trong nhựa như phthalates, bisphenol A (BPA) có thể ngấm vào nước, ảnh hưởng đến sức khỏe con người và hệ sinh thái. Theo báo cáo của Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) năm 2021, phthalates và BPA là những chất gây rối loạn nội tiết, có thể làm tăng nguy cơ ung thư, vô sinh và các bệnh lý chuyển hóa nếu tiếp xúc lâu dài.

4.3. Khó tái chế, xử lý sau khi hết vòng đời

Sau khi hết vòng đời sử dụng, bể phốt nhựa rất khó tái chế do chứa nhiều tạp chất, vi sinh vật và hóa chất độc hại. Việc xử lý bể phốt nhựa thải bỏ thường phải chôn lấp hoặc đốt, gây ô nhiễm môi trường và lãng phí tài nguyên. Theo thống kê của Bộ Tài nguyên và Môi trường năm 2022, mỗi năm Việt Nam phát sinh khoảng 12.000 tấn rác thải nhựa từ các thiết bị vệ sinh, trong đó bể phốt nhựa chiếm khoảng 8%. Tỷ lệ tái chế chỉ đạt dưới 10% do chi phí xử lý cao và thiếu công nghệ phù hợp.

5. Các vấn đề về kỹ thuật lắp đặt và vận hành

5.1. Yêu cầu kỹ thuật lắp đặt nghiêm ngặt

Bể phốt nhựa đòi hỏi quy trình lắp đặt chính xác, tuân thủ nghiêm ngặt các hướng dẫn của nhà sản xuất. Nếu không xử lý nền móng chắc chắn, không lót cát hoặc bê tông lót đáy, bể rất dễ bị lún, nghiêng hoặc vỡ thành. Ngoài ra, việc kết nối ống dẫn nước thải, ống thông hơi không đúng kỹ thuật sẽ làm giảm hiệu quả xử lý, tăng nguy cơ tắc nghẽn và rò rỉ. Theo thống kê của Tổng hội Xây dựng Việt Nam năm 2023, có tới 29% sự cố bể phốt nhựa liên quan đến lỗi lắp đặt, trong khi tỷ lệ này ở bể bê tông chỉ khoảng 11%.

5.2. Dễ bị ảnh hưởng bởi các tác động ngoại lực

Thành bể phốt nhựa mỏng (thường chỉ 5-10mm), dễ bị biến dạng khi chịu tác động mạnh từ bên ngoài như va đập, rung lắc do động đất nhẹ, hoặc khi có vật nặng đè lên. Đã có nhiều trường hợp bể phốt nhựa bị móp méo, nứt vỡ do xe tải, máy móc xây dựng di chuyển gần khu vực lắp đặt. Điều này đặc biệt nguy hiểm ở các công trình xây dựng mới, nơi thường xuyên có hoạt động thi công, vận chuyển vật liệu nặng.

Đọc thêm dịch vụ hút hầm cầu quận 5 uy tín đáng tin cậy.

5.3. Khả năng xử lý nước thải hạn chế

Bể phốt nhựa thường chỉ có 2-3 ngăn, dung tích nhỏ, thời gian lưu nước thải ngắn (chỉ khoảng 24-36 giờ), không đủ để các vi sinh vật phân hủy hoàn toàn chất hữu cơ. Kết quả là nước thải sau bể phốt nhựa thường có hàm lượng BOD, COD, coliform cao hơn tiêu chuẩn cho phép. Theo kết quả kiểm nghiệm của Trung tâm Kỹ thuật Tiêu chuẩn Đo lường Chất lượng 1 (Quatest 1) năm 2022, 62% mẫu nước thải sau bể phốt nhựa không đạt QCVN 14:2008/BTNMT về nước thải sinh hoạt, trong khi tỷ lệ này ở bể bê tông chỉ 24%.

6. Chi phí sử dụng lâu dài và các rủi ro phát sinh

6.1. Chi phí sửa chữa, thay thế cao

Mặc dù chi phí đầu tư ban đầu cho bể phốt nhựa thấp hơn so với bể bê tông (chỉ khoảng 3-5 triệu đồng cho bể 1.500 lít), nhưng chi phí sửa chữa, thay thế khi gặp sự cố lại rất cao. Do kết cấu liền khối, khi bể bị nứt vỡ, thường phải thay mới toàn bộ thay vì sửa chữa từng phần như bể bê tông. Theo khảo sát của Hiệp hội Nhà thầu Xây dựng Việt Nam năm 2023, chi phí thay mới bể phốt nhựa trung bình là 4-7 triệu đồng/lần, chưa kể chi phí tháo dỡ, vận chuyển và lắp đặt lại.

6.2. Rủi ro phát sinh chi phí môi trường, y tế

Khi bể phốt nhựa bị rò rỉ, nứt vỡ, chi phí khắc phục ô nhiễm môi trường, xử lý nước thải, khám chữa bệnh cho người dân có thể lên tới hàng chục triệu đồng mỗi vụ việc. Theo báo cáo của Sở Y tế TP.HCM năm 2022, mỗi năm thành phố ghi nhận khoảng 1.200 ca bệnh tiêu chảy, viêm gan, giun sán liên quan đến ô nhiễm nước thải từ bể phốt, trong đó bể phốt nhựa chiếm 37% số ca.

6.3. Hạn chế trong việc thích ứng với công nghệ xử lý nước thải hiện đại

Bể phốt nhựa thường được thiết kế theo cấu trúc đơn giản, không tích hợp được các công nghệ xử lý nước thải tiên tiến như hệ thống lọc sinh học, xử lý bằng vi sinh vật chuyên biệt hay công nghệ xử lý khí sinh học. Điều này khiến hiệu quả xử lý nước thải không cao, khó đáp ứng các tiêu chuẩn môi trường ngày càng nghiêm ngặt. Trong khi đó, các loại bể phốt bê tông hoặc composite có thể dễ dàng cải tiến, nâng cấp hoặc tích hợp thêm các thiết bị xử lý bổ sung, giúp giảm thiểu ô nhiễm và bảo vệ môi trường hiệu quả hơn.

6.4. Tác động tiêu cực đến giá trị bất động sản

Việc sử dụng bể phốt nhựa kém chất lượng hoặc thường xuyên gặp sự cố có thể ảnh hưởng trực tiếp đến giá trị và uy tín của bất động sản. Những căn nhà có hệ thống xử lý nước thải không đảm bảo thường bị đánh giá thấp hơn trên thị trường, gây khó khăn trong việc mua bán, cho thuê hoặc thẩm định giá. Do đó, việc lựa chọn loại bể phốt phù hợp không chỉ là vấn đề kỹ thuật mà còn liên quan đến giá trị kinh tế lâu dài của tài sản.

Chi tiết quá trình hút bể phốt tại Mê Linh đạt chuẩn.

Kết luận

Mặc dù bể phốt nhựa có nhiều ưu điểm như trọng lượng nhẹ, dễ vận chuyển và chi phí đầu tư ban đầu thấp, nhưng những nhược điểm về độ bền, khả năng chống thấm, hiệu quả xử lý nước thải, cũng như các rủi ro về môi trường và chi phí bảo trì lâu dài là những yếu tố không thể xem nhẹ. Việc lựa chọn bể phốt nhựa cần được cân nhắc kỹ lưỡng dựa trên điều kiện thực tế của công trình, môi trường sử dụng và nhu cầu xử lý nước thải. Đối với các công trình có yêu cầu cao về độ bền, khả năng chịu lực và hiệu quả xử lý, bể phốt bê tông hoặc composite vẫn là lựa chọn tối ưu hơn. Cuối cùng, để đảm bảo an toàn về môi trường và sức khỏe cộng đồng, việc đầu tư vào hệ thống xử lý nước thải chất lượng, đồng bộ và được bảo trì định kỳ là điều hết sức cần thiết.

Hotline/Zalo: 0975.679.055