Bể phốt đúc sẵn có những loại nào? Cách phân biệt chi tiết

Trong bối cảnh đô thị hóa ngày càng phát triển, nhu cầu về các giải pháp xử lý nước thải sinh hoạt hiệu quả, tiết kiệm diện tích và đảm bảo vệ sinh môi trường trở nên cấp thiết hơn bao giờ hết. Bể phốt đúc sẵn nổi lên như một lựa chọn ưu việt nhờ khả năng lắp đặt nhanh chóng, chất lượng đồng đều và tuổi thọ cao. Tuy nhiên, trên thị trường hiện nay xuất hiện rất nhiều loại bể phốt đúc sẵn với cấu tạo, vật liệu, dung tích và công nghệ xử lý khác nhau, khiến người tiêu dùng không khỏi băn khoăn trong việc lựa chọn sản phẩm phù hợp. Bài viết này sẽ phân tích chuyên sâu về các loại bể phốt đúc sẵn phổ biến, đồng thời hướng dẫn cách phân biệt chi tiết từng loại dựa trên các tiêu chí kỹ thuật, vật liệu, công nghệ và ứng dụng thực tế.

Khái quát về bể phốt đúc sẵn

Bể phốt đúc sẵn là sản phẩm được sản xuất tại nhà máy với quy trình công nghiệp hóa, sau đó vận chuyển đến công trình để lắp đặt. Khác với bể phốt xây truyền thống (xây gạch, đổ bê tông tại chỗ), bể đúc sẵn đảm bảo chất lượng đồng đều, rút ngắn thời gian thi công và giảm thiểu các rủi ro về kỹ thuật. Theo thống kê của Hiệp hội Xây dựng Việt Nam năm 2023, tỷ lệ sử dụng bể phốt đúc sẵn tại các đô thị lớn như Hà Nội, TP.HCM đã đạt trên 65% trong các công trình nhà ở mới xây dựng. Sự đa dạng về chủng loại, dung tích và công nghệ xử lý giúp bể phốt đúc sẵn đáp ứng linh hoạt nhu cầu từ hộ gia đình, chung cư, nhà máy đến các khu công nghiệp quy mô lớn.

Tham khảo hướng dẫn cách xây bể phốt đúng tiêu chuẩn kỹ thuật.

Phân loại bể phốt đúc sẵn theo vật liệu chế tạo

Bể phốt đúc sẵn bằng bê tông cốt thép

Đây là loại bể phốt đúc sẵn truyền thống, phổ biến nhất trên thị trường hiện nay. Bể được sản xuất từ bê tông mác cao (thường từ 250 trở lên), gia cường bằng lưới thép hoặc cốt thép D6-D10, đảm bảo khả năng chịu lực và chống thấm tuyệt đối. Độ dày thành bể thường từ 8-12cm, đáy bể dày 10-15cm, nắp bể có thể chịu tải trọng lên tới 2-5 tấn, phù hợp lắp đặt dưới sân, vỉa hè hoặc nơi có xe cộ qua lại. Tuổi thọ trung bình của bể bê tông cốt thép đạt từ 30-50 năm nếu được bảo dưỡng đúng quy trình. Một số nhà sản xuất lớn như Công ty CP Xây dựng và Môi trường Việt Nam, Công ty Bê tông Hà Thanh cung cấp đa dạng kích thước từ 1m³ đến 20m³, đáp ứng mọi nhu cầu sử dụng.

Bể phốt đúc sẵn bằng nhựa composite (FRP)

Bể phốt nhựa composite (Fiberglass Reinforced Plastic) là sản phẩm ứng dụng công nghệ vật liệu mới, có trọng lượng nhẹ (chỉ bằng 1/10 so với bê tông), dễ dàng vận chuyển và lắp đặt ở các vị trí khó khăn như tầng hầm, mái nhà. Nhựa composite có khả năng chống ăn mòn hóa học, không bị rò rỉ, tuổi thọ trung bình từ 20-30 năm. Bể thường được sản xuất theo công nghệ đúc liền khối, không mối nối, đảm bảo kín nước tuyệt đối. Dung tích phổ biến từ 1m³ đến 10m³, phù hợp cho hộ gia đình, nhà hàng, khách sạn nhỏ. Tuy nhiên, giá thành bể composite thường cao hơn 20-30% so với bể bê tông cùng dung tích.

Bể phốt đúc sẵn bằng nhựa HDPE

Nhựa HDPE (High Density Polyethylene) là vật liệu có độ bền cơ học cao, chịu va đập tốt, không bị lão hóa dưới tác động của hóa chất và môi trường. Bể phốt HDPE thường được sản xuất bằng công nghệ ép đùn hoặc thổi khuôn, thành bể dày 8-15mm, trọng lượng nhẹ, dễ vận chuyển. Sản phẩm này đặc biệt phù hợp với các công trình dân dụng, biệt thự, nhà phố có diện tích hạn chế. Theo khảo sát của Công ty Nhựa Tiền Phong năm 2022, bể phốt HDPE chiếm 18% thị phần bể phốt đúc sẵn tại khu vực phía Nam nhờ ưu điểm về giá thành cạnh tranh và độ bền vượt trội.

Bảng so sánh các loại bể phốt đúc sẵn theo vật liệu

Phân loại bể phốt đúc sẵn theo cấu tạo ngăn

Bể phốt đúc sẵn 2 ngăn

Bể phốt 2 ngăn là loại bể có cấu tạo gồm một ngăn chứa và một ngăn lắng. Ngăn chứa tiếp nhận toàn bộ nước thải từ bồn cầu, tại đây diễn ra quá trình phân hủy kỵ khí các chất hữu cơ. Ngăn lắng giữ vai trò tách bùn cặn, nước thải sau khi lắng sẽ được dẫn ra ngoài hệ thống thoát nước chung. Loại bể này phù hợp với hộ gia đình nhỏ (dưới 5 người), diện tích lắp đặt hạn chế, dung tích phổ biến từ 1-3m³. Ưu điểm là giá thành rẻ, cấu tạo đơn giản, dễ lắp đặt. Tuy nhiên, hiệu quả xử lý chất thải chỉ đạt 60-70%, cần hút bể định kỳ 1-2 năm/lần.

Bể phốt đúc sẵn 3 ngăn

Bể phốt 3 ngăn là cấu hình phổ biến nhất hiện nay, gồm ngăn chứa, ngăn lắng và ngăn lọc. Ngăn lọc được bổ sung thêm các vật liệu lọc như than hoạt tính, sỏi, cát để nâng cao hiệu quả xử lý nước thải, giảm mùi hôi và hạn chế tắc nghẽn đường ống. Theo tiêu chuẩn xây dựng Việt Nam TCXDVN 33:2006, bể 3 ngăn có khả năng xử lý tới 85-90% chất thải hữu cơ, thời gian hút bể kéo dài 3-5 năm/lần. Dung tích đa dạng từ 2m³ đến 10m³, phù hợp cho nhà ở, chung cư, trường học, bệnh viện.

Bể phốt đúc sẵn nhiều ngăn (4-5 ngăn)

Đối với các công trình lớn như nhà máy, khu công nghiệp, khách sạn cao tầng, bể phốt đúc sẵn nhiều ngăn (4-5 ngăn) được thiết kế nhằm đáp ứng lưu lượng nước thải lớn, yêu cầu xử lý nghiêm ngặt. Các ngăn bổ sung thường là ngăn lọc sinh học, ngăn khử mùi, ngăn khử trùng bằng hóa chất hoặc đèn UV. Hiệu quả xử lý đạt trên 95%, nước thải sau xử lý có thể tái sử dụng cho tưới cây, rửa đường. Dung tích bể có thể lên tới 50-100m³, kết cấu bể thường được gia cường đặc biệt để chịu tải trọng lớn và chống thấm tuyệt đối.

Bảng so sánh hiệu quả xử lý theo số ngăn bể phốt đúc sẵn

Phân loại bể phốt đúc sẵn theo công nghệ xử lý

Bể phốt đúc sẵn truyền thống (kỵ khí)

Công nghệ kỵ khí là phương pháp xử lý nước thải lâu đời nhất, sử dụng vi sinh vật yếm khí để phân hủy chất hữu cơ trong điều kiện không có oxy. Bể phốt đúc sẵn truyền thống thường áp dụng công nghệ này, ưu điểm là chi phí đầu tư thấp, không cần cấp điện, vận hành đơn giản. Tuy nhiên, hiệu quả xử lý chỉ đạt mức trung bình, nước thải đầu ra vẫn còn hàm lượng chất hữu cơ cao, cần xử lý bổ sung nếu xả ra môi trường.

Bể phốt đúc sẵn công nghệ sinh học

Công nghệ sinh học (bio-septic tank) sử dụng các giá thể vi sinh, màng lọc sinh học hoặc bùn hoạt tính để tăng mật độ vi sinh vật, nâng cao hiệu quả phân hủy chất hữu cơ. Một số dòng bể phốt đúc sẵn cao cấp tích hợp thêm hệ thống sục khí, đèn UV hoặc hóa chất khử trùng, giúp nước thải sau xử lý đạt tiêu chuẩn QCVN 14:2008/BTNMT. Theo báo cáo của Bộ Xây dựng năm 2021, các dự án chung cư cao tầng tại Hà Nội sử dụng bể phốt sinh học đã giảm 40% chi phí xử lý nước thải so với hệ thống truyền thống.

Xem thêm hút hầm cầu quận 3 không đục phá, phục vụ 24/7.

Bể phốt đúc sẵn kết hợp lọc màng MBR

Công nghệ màng lọc sinh học MBR (Membrane Bio Reactor) là giải pháp tiên tiến nhất hiện nay, sử dụng màng lọc siêu nhỏ (kích thước lỗ lọc 0,1-0,4 micron) để loại bỏ hoàn toàn vi khuẩn, chất rắn lơ lửng và các chất ô nhiễm. Bể phốt đúc sẵn tích hợp MBR thường được sử dụng cho bệnh viện, phòng khám, nhà máy thực phẩm, nơi yêu cầu nước thải đầu ra đạt tiêu chuẩn cao. Giá thành loại bể này cao hơn 2-3 lần so với bể truyền thống, nhưng bù lại hiệu quả xử lý đạt trên 99%, nước thải có thể tái sử dụng cho nhiều mục đích khác nhau.

Phân biệt bể phốt đúc sẵn qua các tiêu chí kỹ thuật

Tiêu chí về dung tích và kích thước

Dung tích bể phốt đúc sẵn là yếu tố quyết định đến khả năng chứa và xử lý nước thải. Theo tiêu chuẩn TCXDVN 33:2006, dung tích tối thiểu cho hộ gia đình 4 người là 2m³, mỗi người tăng thêm cần cộng thêm 0,5m³. Các nhà sản xuất thường cung cấp bể với dung tích chuẩn: 1m³, 2m³, 3m³, 5m³, 10m³, 20m³, 50m³. Kích thước bể được thiết kế tối ưu để dễ dàng vận chuyển bằng xe cẩu, xe hút bể phốt chuyên dụng. Khi lựa chọn, cần chú ý đến chiều cao, chiều rộng, chiều dài bể để phù hợp với diện tích lắp đặt thực tế.

Tiêu chí về khả năng chịu tải và chống thấm

Bể phốt đúc sẵn lắp đặt dưới sân, vỉa hè hoặc nơi có xe cộ qua lại bắt buộc phải có khả năng chịu tải trọng lớn. Bể bê tông cốt thép thường được thiết kế chịu tải từ 2-5 tấn/m², nắp bể có thể gia cường thêm thép hoặc sử dụng nắp gang chịu lực. Đối với bể phốt nhựa, cần kiểm tra chứng chỉ kiểm định chịu lực do nhà sản xuất cung cấp. Khả năng chống thấm được đánh giá qua tiêu chuẩn TCVN 9113:2012, bể đạt chuẩn phải có hệ số thấm nước nhỏ hơn 0,1 lít/m²/giờ.

Tiêu chí về công nghệ xử lý và hiệu quả vận hành

Công nghệ xử lý quyết định trực tiếp đến chất lượng nước thải đầu ra, thời gian hút bể và chi phí vận hành. Bể phốt truyền thống phù hợp với hộ gia đình, khu dân cư nhỏ, trong khi bể sinh học, bể MBR thích hợp cho công trình lớn, yêu cầu xử lý nghiêm ngặt. Khi lựa chọn, cần xem xét các yếu tố: có tích hợp sục khí, màng lọc, vật liệu lọc sinh học hay không; hiệu quả xử lý đạt bao nhiêu phần trăm; chi phí bảo trì, bảo dưỡng định kỳ.

Tiêu chí về thương hiệu và chứng nhận chất lượng

Thương hiệu uy tín là bảo chứng cho chất lượng sản phẩm. Một số thương hiệu lớn tại Việt Nam như Bê tông Hà Thanh, Nhựa Tiền Phong, Composite Việt Nhật, Sơn Hà, Đại Thành đều có chứng nhận ISO 9001:2015, chứng nhận hợp quy QCVN 07:2010/BXD. Khi mua bể phốt đúc sẵn, cần yêu cầu nhà cung cấp xuất trình đầy đủ giấy tờ kiểm định, bảo hành sản phẩm từ 5-10 năm, hóa đơn VAT và hướng dẫn lắp đặt chi tiết.

Ứng dụng thực tế và lưu ý khi lựa chọn bể phốt đúc sẵn

Ứng dụng trong nhà ở dân dụng

Đối với nhà ở dân dụng, biệt thự, nhà phố, bể phốt đúc sẵn dung tích 2-5m³, cấu tạo 2-3 ngăn là lựa chọn tối ưu. Ưu tiên sử dụng bể nhựa HDPE hoặc composite để tiết kiệm diện tích, dễ lắp đặt ở tầng hầm, gác mái. Cần chú ý vị trí lắp đặt tránh gần giếng nước, bể nước sinh hoạt để đảm bảo an toàn vệ sinh.

Ứng dụng trong chung cư, trường học, bệnh viện

Các công trình công cộng có lưu lượng nước thải lớn nên sử dụng bể phốt bê tông cốt thép dung tích từ 10-50m³, cấu tạo 3-5 ngăn, tích hợp công nghệ sinh học hoặc màng lọc

Ứng dụng trong nhà máy, khu công nghiệp và khách sạn cao cấp

Đối với các nhà máy, khu công nghiệp và khách sạn cao cấp, yêu cầu xử lý nước thải rất nghiêm ngặt về cả lưu lượng và chất lượng đầu ra. Bể phốt đúc sẵn dung tích lớn từ 50m³ trở lên, cấu tạo nhiều ngăn (4-5 ngăn) kết hợp công nghệ xử lý sinh học tiên tiến hoặc màng lọc MBR là giải pháp tối ưu. Các hệ thống này không chỉ đảm bảo loại bỏ triệt để các chất hữu cơ, vi sinh vật gây hại mà còn giảm thiểu mùi hôi và nguy cơ ô nhiễm môi trường. Việc lựa chọn bể phốt phù hợp giúp doanh nghiệp tiết kiệm chi phí vận hành, giảm tần suất hút bể và đáp ứng các quy định về bảo vệ môi trường theo QCVN 40:2011/BTNMT.

Chi tiết đơn vị hút bể phốt tại Hoàn Kiếm chuyên nghiệp.

Lưu ý quan trọng khi lựa chọn và lắp đặt bể phốt đúc sẵn

• Đánh giá nhu cầu thực tế: Xác định chính xác số lượng người sử dụng, lưu lượng nước thải và diện tích lắp đặt để chọn dung tích và loại bể phù hợp, tránh lãng phí hoặc quá tải.
• Kiểm tra chất lượng sản phẩm: Chọn nhà cung cấp uy tín, yêu cầu chứng nhận chất lượng, bảo hành và hướng dẫn kỹ thuật chi tiết để đảm bảo bể hoạt động ổn định, bền bỉ.
• Vị trí lắp đặt hợp lý: Đảm bảo bể được đặt ở nơi thuận tiện cho việc bảo trì, hút bể định kỳ, tránh gần nguồn nước sinh hoạt để phòng ngừa ô nhiễm chéo.
• Tuân thủ quy trình thi công: Lắp đặt đúng kỹ thuật, kiểm tra độ kín, chống thấm và khả năng chịu lực để đảm bảo an toàn và hiệu quả sử dụng lâu dài.
• Bảo trì và hút bể định kỳ: Thực hiện hút bể theo khuyến cáo của nhà sản xuất và chuyên gia môi trường để duy trì hiệu quả xử lý và kéo dài tuổi thọ bể.

Kết luận

Bể phốt đúc sẵn là giải pháp xử lý nước thải sinh hoạt hiện đại, đa dạng về vật liệu, cấu tạo và công nghệ, đáp ứng linh hoạt nhu cầu từ hộ gia đình đến các công trình công nghiệp quy mô lớn. Việc lựa chọn đúng loại bể phốt phù hợp với đặc điểm công trình không chỉ nâng cao hiệu quả xử lý mà còn góp phần bảo vệ môi trường, tiết kiệm chi phí vận hành và tăng tuổi thọ công trình. Do đó, người tiêu dùng cần cân nhắc kỹ lưỡng các tiêu chí về vật liệu, dung tích, công nghệ xử lý và thương hiệu để đưa ra quyết định tối ưu nhất cho công trình của mình.

Hotline/Zalo: 0975.679.055