Trong lĩnh vực xây dựng dân dụng và công nghiệp, hệ thống xử lý nước thải đóng vai trò vô cùng quan trọng đối với sức khỏe cộng đồng cũng như bảo vệ môi trường. Một trong những bộ phận không thể thiếu của hệ thống này chính là bể phốt (hay còn gọi là bể phốt tự hoại). Tuy nhiên, nhiều người vẫn còn băn khoăn về việc liệu bể phốt có cần lắp ống thông hơi không, vai trò thực sự của ống thông hơi trong hệ thống bể phốt là gì, và nếu không lắp đặt thì sẽ có những hệ lụy nào? Bài viết này sẽ phân tích chuyên sâu về vấn đề này, cung cấp cái nhìn toàn diện từ góc độ kỹ thuật, môi trường và sức khỏe, đồng thời giải đáp các thắc mắc thường gặp liên quan đến việc lắp đặt ống thông hơi cho bể phốt.
Bể phốt là một bộ phận trung gian trong hệ thống xử lý nước thải sinh hoạt, có nhiệm vụ lắng, phân hủy và giữ lại các chất rắn, chất hữu cơ trước khi nước thải được thải ra môi trường hoặc tiếp tục xử lý. Cấu tạo bể phốt thường gồm nhiều ngăn, mỗi ngăn đảm nhận một chức năng riêng biệt như lắng cặn, phân hủy kỵ khí, lọc nước thải. Quá trình phân hủy trong bể phốt chủ yếu diễn ra nhờ vi sinh vật kỵ khí, tạo ra các khí như metan (CH4), hydro sulfua (H2S), cacbonic (CO2) và một số khí khác.
Nếu không có biện pháp kiểm soát, các khí này sẽ tích tụ trong bể, gây áp suất lớn, làm tăng nguy cơ phát sinh mùi hôi, thậm chí có thể gây nổ hoặc phá hủy cấu trúc bể phốt. Do đó, việc đảm bảo thông thoáng cho bể phốt là yêu cầu bắt buộc trong thiết kế và vận hành hệ thống xử lý nước thải.
Xem thêm Cách xử lý ống thông hơi bể phốt bị tắc bằng dụng cụ đơn giản tại nhà.
Ống thông hơi bể phốt là một đường ống dẫn khí, thường được làm bằng nhựa PVC, thép hoặc các vật liệu chịu ăn mòn khác, có đường kính phổ biến từ 60mm đến 110mm. Ống được lắp đặt từ phần nắp hoặc thành bể phốt, kéo dài lên trên mái nhà hoặc vị trí cao, đảm bảo khí thải thoát ra ngoài môi trường một cách an toàn, không gây ảnh hưởng đến khu vực sinh hoạt.
Nguyên lý hoạt động của ống thông hơi dựa trên sự chênh lệch áp suất giữa bên trong bể phốt và môi trường bên ngoài. Khi khí sinh ra trong quá trình phân hủy hữu cơ tích tụ đến một mức nhất định, áp suất trong bể tăng lên, khí sẽ tự động thoát ra ngoài qua ống thông hơi. Đồng thời, ống thông hơi cũng giúp cân bằng áp suất giữa bên trong và bên ngoài bể, ngăn hiện tượng chân không hoặc áp suất âm gây khó khăn cho việc xả nước từ các thiết bị vệ sinh.
Đọc thêm Cách kiểm tra ống thông hơi hầm cầu có bị tắc hay không?
Nếu bể phốt không được lắp ống thông hơi, khí độc sẽ tích tụ và thoát ra ngoài qua các khe hở, nắp bể hoặc thậm chí trào ngược lên các thiết bị vệ sinh như bồn cầu, chậu rửa. Điều này gây ra mùi hôi khó chịu, ảnh hưởng trực tiếp đến chất lượng không khí trong nhà, làm giảm chất lượng cuộc sống, thậm chí gây đau đầu, buồn nôn, ngộ độc khí nếu tiếp xúc lâu dài.
Đặc biệt, khí metan (CH4) là một loại khí dễ cháy nổ, nếu tích tụ với nồng độ cao trong không gian kín có thể gây ra các sự cố nguy hiểm, đe dọa tính mạng con người. Ngoài ra, khí hydro sulfua (H2S) có mùi trứng thối đặc trưng, chỉ cần nồng độ thấp cũng đủ gây khó chịu, còn ở nồng độ cao có thể gây ngạt thở, tổn thương hệ thần kinh.
Áp suất khí tích tụ trong bể phốt không được giải phóng sẽ gây áp lực lên thành bể, lâu ngày dẫn đến nứt vỡ, rò rỉ nước thải ra môi trường, làm ô nhiễm đất, nguồn nước ngầm và ảnh hưởng đến kết cấu công trình. Ngoài ra, việc không có ống thông hơi còn làm giảm hiệu quả xử lý nước thải, tăng nguy cơ tắc nghẽn, trào ngược, phát sinh chi phí sửa chữa, bảo trì.
Tiêu chí | Bể phốt có ống thông hơi | Bể phốt không có ống thông hơi |
---|---|---|
Khả năng thoát khí | Khí thải được giải phóng an toàn, không gây mùi | Khí tích tụ, dễ phát sinh mùi hôi, nguy cơ cháy nổ |
Chất lượng không khí | Không khí trong lành, không bị ô nhiễm bởi khí độc | Không khí ô nhiễm, ảnh hưởng sức khỏe |
Tuổi thọ công trình | Bền vững, ít hư hỏng, chi phí bảo trì thấp | Dễ nứt vỡ, rò rỉ, chi phí sửa chữa cao |
Hiệu quả xử lý nước thải | Ổn định, hiệu quả cao | Dễ tắc nghẽn, trào ngược, hiệu quả thấp |
An toàn vận hành | Đảm bảo an toàn cho người sử dụng | Tiềm ẩn nguy cơ cháy nổ, ngộ độc khí |
Theo các tiêu chuẩn xây dựng hiện hành như TCVN 7957:2008, QCVN 07:2010/BXD, việc lắp đặt ống thông hơi cho bể phốt là bắt buộc đối với các công trình dân dụng và công nghiệp. Một số yêu cầu kỹ thuật cơ bản bao gồm:
Tìm hiểu thêm Chọn ống thông hơi bể phốt phi bao nhiêu là chuẩn kỹ thuật?
Ống thông hơi và quạt thông gió có chức năng khác nhau. Ống thông hơi hoạt động dựa trên nguyên lý chênh lệch áp suất, không cần điện, đảm bảo khí thoát liên tục và tự nhiên. Quạt thông gió chỉ hỗ trợ tăng cường lưu thông không khí trong trường hợp đặc biệt, không thể thay thế hoàn toàn vai trò của ống thông hơi. Việc lắp đặt quạt thông gió cần tính toán kỹ lưỡng để tránh tạo áp suất âm hoặc hút ngược khí độc vào nhà.
Đối với các bể phốt lớn, nhiều ngăn hoặc công trình có lưu lượng nước thải lớn, việc lắp nhiều ống thông hơi là cần thiết để đảm bảo khí thoát đều ở các ngăn, tránh hiện tượng tích tụ khí cục bộ. Tuy nhiên, cần bố trí hợp lý, tránh lắp quá nhiều gây mất thẩm mỹ hoặc ảnh hưởng đến kết cấu công trình.
Khi phát hiện mùi hôi bất thường hoặc hiện tượng trào ngược khí, cần kiểm tra ngay ống thông hơi. Nếu bị tắc do rác, côn trùng, tổ chim... cần vệ sinh, thông tắc cống ngay. Trường hợp ống bị gãy, vỡ phải thay thế kịp thời. Nên kiểm tra, bảo trì định kỳ để đảm bảo hệ thống hoạt động ổn định.
Nếu lắp đặt đúng kỹ thuật, đầu ống thông hơi đặt ở vị trí cao, thoáng gió, khí thải sẽ được phân tán nhanh, không gây ảnh hưởng đến môi trường xung quanh. Tuy nhiên, nếu lắp đặt sai vị trí, gần khu vực sinh hoạt, cửa sổ, cửa ra vào... có thể gây mùi hôi, ảnh hưởng đến người dân. Do đó, việc lựa chọn vị trí lắp đặt là rất quan trọng.
Chi tiết quá trình hút bể phốt tại Phúc Thọ giá rẻ, chuyên nghiệp.
Tham khảo thêm bảng giá hút bể phốt hiệu quả, uy tín, giá rẻ.
Có. Dù bể phốt nhỏ hay lớn, việc lắp ống thông hơi vẫn rất cần thiết để đảm bảo khí thải được thoát ra ngoài an toàn, tránh tích tụ khí độc và mùi hôi. Ống thông hơi giúp cân bằng áp suất, hỗ trợ quá trình xả nước và bảo vệ tuổi thọ công trình, đồng thời nâng cao chất lượng không khí trong nhà.
Có. Việc bảo trì định kỳ giúp phát hiện và xử lý kịp thời các vấn đề như tắc nghẽn, hư hỏng, đảm bảo hệ thống hoạt động hiệu quả và an toàn. Thời gian kiểm tra nên thực hiện ít nhất 6 tháng một lần hoặc khi phát hiện mùi hôi, hiện tượng trào ngược khí.
Ống thông hơi nên được lắp đặt ở vị trí cao, thường là trên mái nhà hoặc nơi thoáng gió, tránh gần cửa sổ, cửa ra vào hoặc khu vực sinh hoạt để không gây ảnh hưởng đến người sử dụng. Đầu ống phải cao hơn mái nhà ít nhất 0,7-1m để khí thải phân tán nhanh và an toàn.
Việc lắp đặt ống thông hơi cho bể phốt không chỉ là yêu cầu kỹ thuật bắt buộc mà còn là giải pháp thiết yếu để bảo vệ sức khỏe con người, đảm bảo an toàn cho công trình và góp phần bảo vệ môi trường. Ống thông hơi giúp giải phóng khí độc, cân bằng áp suất, ngăn ngừa mùi hôi và các sự cố nguy hiểm như cháy nổ hay trào ngược nước thải. Thiết kế và thi công đúng tiêu chuẩn, đồng thời bảo trì định kỳ sẽ giúp hệ thống bể phốt hoạt động hiệu quả, bền bỉ theo thời gian. Do đó, dù bể phốt lớn hay nhỏ, việc trang bị ống thông hơi là điều không thể thiếu để đảm bảo một môi trường sống trong lành, an toàn và tiện nghi.
Hotline/Zalo: 0975.679.055