Cách kiểm tra ống thông hơi hầm cầu có bị tắc hay không

Dấu hiệu nhận biết ống thông hơi hầm cầu bị tắc

Việc phát hiện sớm các dấu hiệu tắc nghẽn giúp giảm thiểu nguy cơ sự cố nghiêm trọng. Theo khảo sát của Hiệp hội Môi trường Việt Nam năm 2022 trên 1.000 hộ gia đình, 68% trường hợp tắc ống thông hơi được phát hiện qua các biểu hiện sau:

1. Mùi hôi nồng nặc quanh khu vực nhà vệ sinh

Khi ống thông hơi bị tắc, khí độc không thể thoát ra ngoài mà tích tụ lại trong hầm cầu, sau đó tràn ngược vào nhà vệ sinh qua các khe hở hoặc đường ống xả. Mùi hôi thường có đặc trưng của khí metan và hydro sunfua, rất khó chịu, nồng nặc, đặc biệt vào buổi sáng hoặc khi trời nắng nóng.

2. Nước xả bồn cầu thoát chậm hoặc trào ngược

Một trong những dấu hiệu rõ rệt nhất là nước trong bồn cầu sau khi xả không rút hết, thậm chí có hiện tượng trào ngược lên miệng bồn cầu. Nguyên nhân là do áp suất âm trong hầm cầu không được cân bằng, nước không thể thoát xuống nhanh chóng.

3. Âm thanh lạ khi xả nước

Nếu nghe thấy tiếng ục ục, lục bục kéo dài khi xả nước, rất có thể ống thông hơi đã bị tắc một phần, khí không thoát được nên bị đẩy ngược lên theo dòng nước.

4. Nước đọng trên nắp ống thông hơi

Khi kiểm tra đầu ống thông hơi trên mái, nếu thấy nước đọng, rêu mốc hoặc dấu hiệu ẩm ướt kéo dài, có thể ống đã bị tắc ở đoạn nào đó, khiến nước mưa không thoát được.

5. Côn trùng, ruồi muỗi xuất hiện nhiều

Ống thông hơi bị tắc tạo điều kiện cho khí độc và hơi ẩm tích tụ, thu hút ruồi muỗi, gián, kiến xuất hiện nhiều hơn bình thường quanh khu vực nhà vệ sinh.

Chuẩn bị trước khi kiểm tra ống thông hơi hầm cầu

Để đảm bảo quá trình kiểm tra diễn ra an toàn, hiệu quả, cần chuẩn bị đầy đủ dụng cụ, thiết bị bảo hộ và xác định rõ vị trí ống thông hơi. Theo khuyến cáo của các chuyên gia môi trường, quy trình chuẩn bị gồm các bước sau:

1. Xác định vị trí ống thông hơi

Ống thông hơi thường được lắp đặt trên mái nhà, gần vị trí hầm cầu hoặc dọc theo tường ngoài. Đối với nhà phố, ống có thể được nối lên tầng thượng, còn với nhà cấp 4, thường nằm sát mái hiên. Sơ đồ hệ thống thoát nước của công trình là tài liệu quan trọng giúp xác định chính xác vị trí.

2. Chuẩn bị dụng cụ kiểm tra

• Đèn pin công suất lớn: Hỗ trợ quan sát bên trong ống, phát hiện dị vật, tắc nghẽn.
• Camera nội soi chuyên dụng: Đối với các đoạn ống dài, gấp khúc, camera nội soi giúp kiểm tra toàn bộ chiều dài ống, phát hiện chính xác vị trí tắc.
• Dây thép mềm hoặc lò xo thông tắc: Dùng để thử độ thông suốt của ống, đồng thời có thể đẩy nhẹ các dị vật nhỏ.
• Găng tay cao su, khẩu trang, kính bảo hộ: Bảo vệ an toàn khi tiếp xúc với khí độc hoặc chất bẩn.
• Thang chữ A hoặc thang nhôm: Hỗ trợ tiếp cận đầu ống thông hơi trên cao.
• Nước sạch, xô, bình tưới: Dùng để kiểm tra khả năng thoát nước của ống.

3. Đảm bảo an toàn lao động

Luôn làm việc vào ban ngày, tránh trời mưa hoặc gió lớn. Nếu kiểm tra trên mái nhà, cần có người hỗ trợ giữ thang, tránh trơn trượt. Không hít trực tiếp khí thoát ra từ ống thông hơi, vì có thể chứa metan, hydro sunfua gây ngạt thở.

Quy trình kiểm tra ống thông hơi hầm cầu chi tiết

Kiểm tra ống thông hơi hầm cầu cần tuân thủ quy trình khoa học, kết hợp quan sát, thử nghiệm và sử dụng thiết bị chuyên dụng. Dưới đây là các bước kiểm tra chi tiết, được tổng hợp từ hướng dẫn của Bộ Xây dựng và kinh nghiệm thực tế của các đơn vị vệ sinh hút bể phốt, thông cống nghẹt uy tín:

1. Quan sát trực quan đầu ống thông hơi

• Kiểm tra xem đầu ống có bị che kín bởi rác, lá cây, tổ chim, mạng nhện hoặc dị vật nào không.
• Quan sát màu sắc, độ ẩm, sự xuất hiện của rêu mốc, nước đọng trên hoặc quanh miệng ống.
• Ngửi thử khí thoát ra từ ống, nếu có mùi hôi nồng nặc, khả năng cao ống đã bị tắc một phần.

2. Thử nghiệm khả năng thoát nước của ống

• Đổ từ từ 1-2 lít nước sạch vào đầu ống thông hơi, quan sát tốc độ nước chảy xuống.
• Nếu nước thoát chậm, tràn ngược lên hoặc đọng lại lâu trên miệng ống, chứng tỏ có vật cản bên trong.
• Ghi nhận thời gian nước thoát hết, so sánh với các lần kiểm tra trước để đánh giá mức độ tắc nghẽn.

3. Sử dụng dây thép mềm hoặc lò xo thông tắc

• Luồn dây thép hoặc lò xo thông cống vào trong ống, đẩy nhẹ nhàng theo chiều dài ống.
• Nếu gặp vật cản, cảm giác bị kẹt, không thể đẩy sâu hơn, xác định vị trí tắc nghẽn.
• Rút dây ra kiểm tra xem có dính rác, tóc, xác côn trùng hay không.

4. Kiểm tra bằng camera nội soi

• Đưa camera nội soi vào trong ống, quan sát hình ảnh trực tiếp trên màn hình.
• Camera giúp phát hiện chính xác vị trí, loại vật cản (rác, tổ ong, mảng bám, vết nứt,...).
• Ghi lại hình ảnh để phục vụ cho việc xử lý hoặc báo cáo kỹ thuật.

5. Kiểm tra áp suất khí trong ống

• Sử dụng thiết bị đo áp suất khí chuyên dụng, đặt vào đầu ống thông hơi.
• Nếu áp suất cao bất thường, chứng tỏ khí bị tích tụ do tắc nghẽn.
• So sánh chỉ số đo được với tiêu chuẩn (thường không vượt quá 0,2 bar đối với hệ thống dân dụng).

6. Đánh giá tổng thể và lập báo cáo

• Tổng hợp các kết quả quan sát, thử nghiệm, hình ảnh camera, chỉ số áp suất.
• Đánh giá mức độ tắc nghẽn (nhẹ, vừa, nặng), đề xuất phương án xử lý phù hợp.
• Lập báo cáo kỹ thuật nếu cần thiết cho các công trình lớn, khu tập thể, nhà máy.

Lưu ý kỹ thuật và các nguyên nhân phổ biến gây tắc ống thông hơi hầm cầu

1. Lưu ý khi kiểm tra và bảo trì ống thông hơi

• Không sử dụng hóa chất mạnh để thông tắc ống thông hơi, vì có thể gây ăn mòn, hư hỏng đường ống.
• Định kỳ kiểm tra ống thông hơi ít nhất 6 tháng/lần đối với hộ gia đình, 3 tháng/lần đối với nhà hàng, khách sạn, trường học.
• Luôn lắp lưới chắn côn trùng, nắp che mưa cho đầu ống để ngăn dị vật, tổ chim, lá cây rơi vào.
• Đối với các công trình xây mới, nên thiết kế ống thông hơi với đường kính tối thiểu 90mm, chiều cao trên mái tối thiểu 0,7m để đảm bảo hiệu quả thoát khí.
• Không nối chung ống thông hơi của hầm cầu với ống thoát nước mưa hoặc ống thông hơi bếp, tránh hiện tượng trào ngược khí độc.

2. Nguyên nhân phổ biến gây tắc ống thông hơi

• Lá cây, rác, tổ chim: Theo thống kê của Công ty Môi trường Đô thị TP.HCM, 42% trường hợp tắc ống thông hơi là do lá cây, rác, tổ chim rơi vào đầu ống.
• Mảng bám, cặn bẩn: Sau 2-3 năm sử dụng, bên trong ống có thể xuất hiện mảng bám, cặn bẩn do khí ẩm, bụi, xác côn trùng tích tụ.
• Ống bị gãy, nứt, lún: Đối với các công trình xây dựng lâu năm, ống thông hơi có thể bị gãy, nứt do lún nền, va chạm, gây tắc nghẽn hoặc rò rỉ khí.
• Thiết kế sai quy chuẩn: Đường kính ống quá nhỏ, chiều cao không đủ, lắp đặt sai vị trí cũng là nguyên nhân khiến ống dễ bị tắc.
• Không bảo trì định kỳ: Nhiều gia đình không kiểm tra, vệ sinh

3. Biện pháp khắc phục và phòng ngừa tắc ống thông hơi hầm cầu

• Vệ sinh định kỳ: Thực hiện vệ sinh ống thông hơi ít nhất 6 tháng một lần để loại bỏ mảng bám, cặn bẩn và các dị vật tích tụ bên trong.
• Kiểm tra và sửa chữa kịp thời: Khi phát hiện ống bị nứt, gãy hoặc lún, cần tiến hành sửa chữa hoặc thay thế ngay để tránh tình trạng tắc nghẽn và rò rỉ khí độc hại.
• Lắp đặt đúng tiêu chuẩn: Đảm bảo đường kính ống, chiều cao và vị trí lắp đặt phù hợp theo quy chuẩn kỹ thuật để tối ưu hiệu quả thông hơi và giảm nguy cơ tắc nghẽn.
• Sử dụng thiết bị bảo vệ: Lắp đặt lưới chắn côn trùng, nắp che mưa và các thiết bị bảo vệ đầu ống để ngăn chặn lá cây, rác và tổ chim xâm nhập.

• Tránh nối chung ống: Không nối chung ống thông hơi hầm cầu với ống thoát nước mưa hoặc ống thông hơi bếp nhằm ngăn ngừa hiện tượng trào ngược khí độc và tắc nghẽn.
• Giám sát môi trường xung quanh: Cắt tỉa cây cối gần khu vực ống thông hơi để giảm lượng lá rụng và rác thải rơi vào đầu ống.
• Hạn chế sử dụng hóa chất mạnh: Không dùng hóa chất ăn mòn để thông tắc nhằm bảo vệ kết cấu ống và duy trì tuổi thọ của hệ thống.

Ống thông hơi hầm cầu đóng vai trò thiết yếu trong việc duy trì cân bằng áp suất nội bộ hệ thống xử lý nước thải sinh hoạt, đảm bảo quá trình thoát khí độc hiệu quả và ngăn ngừa hiện tượng nước thải trào ngược. Khi ống thông hơi bị tắc nghẽn, áp suất không được điều tiết, dẫn đến sự tích tụ khí độc, phát sinh mùi hôi và nguy cơ hư hỏng cấu trúc hầm cầu do áp lực không ổn định. Việc phát hiện sớm các dấu hiệu bất thường như mùi hôi, tiếng ồn trong hệ thống hay hiện tượng thoát nước chậm là cần thiết. Các phương pháp kiểm tra chuyên sâu bao gồm quan sát trực tiếp, thử nghiệm lưu lượng thoát nước và ứng dụng camera nội soi giúp đánh giá chính xác tình trạng ống thông hơi. Đồng thời, việc tuân thủ nghiêm ngặt các tiêu chuẩn kỹ thuật trong thiết kế, bảo trì định kỳ và áp dụng các biện pháp phòng ngừa tắc nghẽn từ nguyên nhân cơ học hoặc sinh học là giải pháp bền vững nhằm duy trì hiệu suất hoạt động ổn định, an toàn và thân thiện với môi trường.

Hotline/Zalo: 0975.679.055