Bồn rửa chén bị trào ngược: nguyên nhân và cách xử lý nhanh

Bồn rửa chén là thiết bị không thể thiếu trong mỗi căn bếp hiện đại, giúp giữ gìn vệ sinh và thuận tiện cho sinh hoạt hàng ngày. Tuy nhiên, hiện tượng bồn rửa chén bị trào ngược nước thải, bốc mùi hôi hoặc thậm chí gây ngập úng là vấn đề phổ biến mà nhiều gia đình gặp phải. Không chỉ gây bất tiện, tình trạng này còn tiềm ẩn nguy cơ mất vệ sinh, ảnh hưởng đến sức khỏe và làm giảm tuổi thọ của hệ thống thoát nước. Việc hiểu rõ nguyên nhân, dấu hiệu nhận biết cũng như các phương pháp xử lý thông tắc bồn rửa bát nhanh chóng, hiệu quả sẽ giúp bạn chủ động phòng tránh và khắc phục kịp thời, đảm bảo không gian bếp luôn sạch sẽ, an toàn.

Nguyên nhân phổ biến khiến bồn rửa chén bị trào ngược

1. Tắc nghẽn đường ống thoát nước

Theo thống kê của Hiệp hội Cấp thoát nước Việt Nam, có tới 68% trường hợp bồn rửa chén bị trào ngược là do tắc nghẽn đường ống. Nguyên nhân chủ yếu xuất phát từ việc thức ăn thừa, dầu mỡ, cặn bẩn tích tụ lâu ngày trong ống thoát nước. Đặc biệt, các loại dầu mỡ khi nguội sẽ đông đặc lại, bám chặt vào thành ống, kết hợp với rác thải hữu cơ tạo thành mảng bám dày, cản trở dòng chảy của nước. Ngoài ra, những vật thể lạ như xương cá, vỏ trứng, túi nylon, giấy vệ sinh... vô tình rơi vào bồn rửa cũng có thể gây tắc nghẽn cục bộ, dẫn đến hiện tượng nước không thoát được và trào ngược lên bề mặt.

Xem thêm dịch vụ thông cống nghẹt tại Bình Dương chất lượng cao.

2. Lỗi thiết kế hoặc lắp đặt hệ thống thoát nước

Một nguyên nhân khác thường gặp là do hệ thống ống thoát nước dưới bồn rửa chén được thiết kế hoặc lắp đặt sai kỹ thuật. Đường ống quá nhỏ, không đủ độ dốc, hoặc sử dụng nhiều khúc nối, co gấp khúc sẽ làm giảm tốc độ thoát nước, dễ gây ứ đọng và trào ngược. Theo tiêu chuẩn xây dựng Việt Nam (TCVN 4513:1988), đường kính tối thiểu của ống thoát nước cho bồn rửa chén nên từ 50mm trở lên, độ dốc tối thiểu 2%. Tuy nhiên, thực tế khảo sát tại các khu chung cư cũ cho thấy, nhiều nơi chỉ sử dụng ống 32mm hoặc 40mm, độ dốc không đảm bảo, khiến nước thải khó thoát, dễ gây tắc nghẽn và trào ngược.

3. Bẫy nước (P-trap) bị hỏng hoặc lắp sai

Bẫy nước (P-trap) là bộ phận quan trọng giúp ngăn mùi hôi từ hệ thống cống thoát nước bốc ngược lên bồn rửa. Nếu bẫy nước bị nứt, vỡ, hoặc lắp đặt không đúng chiều, không giữ được nước trong lòng bẫy, sẽ tạo điều kiện cho khí thải và nước bẩn trào ngược lên trên. Theo khảo sát của Công ty Môi trường Xanh, có đến 22% trường hợp bồn rửa chén bị trào ngược liên quan đến sự cố ở bẫy nước, đặc biệt là ở các căn hộ đã sử dụng trên 10 năm mà chưa từng bảo trì, thay thế bộ phận này.

4. Đường ống thoát nước chung bị tắc hoặc quá tải

Ở các khu chung cư, nhà cao tầng, hệ thống thoát nước của từng căn hộ thường nối chung vào một đường ống lớn. Khi đường ống chính này bị tắc nghẽn hoặc quá tải (đặc biệt vào giờ cao điểm như buổi sáng, buổi tối), nước thải từ các căn hộ phía trên có thể dội ngược lên bồn rửa của các tầng dưới. Theo báo cáo của Ban Quản lý Chung cư A (quận Bình Thạnh, TP.HCM), trong năm 2023 đã ghi nhận 37 trường hợp bồn rửa chén bị trào ngược do tắc nghẽn đường ống thoát nước chung, chiếm 15% tổng số sự cố về nước thải.

5. Ảnh hưởng của thời tiết và môi trường

Thời tiết mưa lớn kéo dài, triều cường hoặc ngập úng cục bộ cũng là nguyên nhân khiến hệ thống thoát nước bị quá tải, nước thải không thoát kịp và trào ngược lên bồn rửa chén. Đặc biệt, tại các thành phố lớn như TP.HCM, Hà Nội, vào mùa mưa, số lượng cuộc gọi yêu cầu xử lý bồn rửa chén bị trào ngược tăng 30-40% so với các tháng mùa khô (theo số liệu của Công ty Thoát nước Đô thị TP.HCM năm 2023).

Dấu hiệu nhận biết bồn rửa chén bị trào ngược

Việc phát hiện sớm các dấu hiệu bất thường ở bồn rửa chén sẽ giúp bạn chủ động xử lý trước khi sự cố trở nên nghiêm trọng. Một số dấu hiệu điển hình bao gồm:

• Nước rút chậm hoặc không rút: Khi xả nước, nước đọng lại lâu trong bồn, thậm chí không thoát được.
• Nước bẩn trào ngược lên bề mặt: Nước thải, cặn bẩn, thậm chí là rác thải nổi lên bồn rửa, đặc biệt sau khi sử dụng máy rửa chén hoặc xả nước mạnh.
• Mùi hôi khó chịu: Mùi cống, mùi thức ăn thối rữa bốc lên từ miệng ống thoát nước, nhất là vào buổi sáng hoặc sau khi không sử dụng bồn rửa một thời gian.
• Âm thanh lạ khi xả nước: Xuất hiện tiếng ục ục, tiếng rít hoặc tiếng nước chảy ngược trong ống thoát nước.
• Hiện tượng nước trào ngược vào các thiết bị khác: Nước từ bồn rửa chén có thể trào sang ống thoát nước của máy giặt, máy rửa bát hoặc nhà vệ sinh nếu hệ thống thoát nước chung bị tắc.

Theo khảo sát của Trung tâm Dịch vụ Sửa chữa Điện nước TP.HCM, 80% khách hàng gọi dịch vụ xử lý bồn rửa chén bị trào ngược đều nhận thấy ít nhất 2 trong số các dấu hiệu trên trong vòng 1-2 ngày trước khi sự cố trở nên nghiêm trọng.

Cách xử lý nhanh khi bồn rửa chén bị trào ngược

1. Sử dụng các biện pháp thủ công tại nhà

Khi phát hiện bồn rửa chén bị trào ngược, việc đầu tiên cần làm là ngừng xả nước để tránh nước bẩn tràn ra sàn bếp. Sau đó, bạn có thể áp dụng một số biện pháp xử lý nhanh như sau:

• Dùng pittong (cây thụt thông cống): Đặt pittong lên miệng ống thoát nước, nhấn mạnh và kéo lên xuống liên tục khoảng 10-15 lần để tạo áp lực đẩy vật cản xuống dưới. Theo kinh nghiệm của các thợ sửa chữa, phương pháp này có thể giải quyết được khoảng 40% các trường hợp tắc nghẽn nhẹ.
• Đổ nước nóng kết hợp baking soda và giấm: Đổ 1 cốc baking soda vào ống thoát nước, tiếp theo là 1 cốc giấm trắng, đợi 15 phút rồi xả nước nóng. Hỗn hợp này giúp làm tan mỡ và cặn bẩn bám trong ống. Tuy nhiên, không nên áp dụng với ống nhựa PVC vì nhiệt độ cao có thể làm biến dạng ống.
• Tháo rời và vệ sinh bẫy nước (P-trap): Dùng cờ lê tháo rời đoạn ống hình chữ U dưới bồn rửa, vệ sinh sạch sẽ cặn bẩn, rác thải bên trong rồi lắp lại. Thao tác này nên thực hiện định kỳ 3-6 tháng/lần để phòng ngừa tắc nghẽn.

2. Sử dụng hóa chất thông tắc chuyên dụng

Trên thị trường hiện nay có nhiều loại hóa chất thông tắc bồn rửa bát, ống thoát nước như Sumo, Hando, Tracatu... chứa thành phần kiềm mạnh giúp phân hủy dầu mỡ, rác hữu cơ. Khi sử dụng, cần đọc kỹ hướng dẫn, đeo găng tay, khẩu trang và mở cửa thông gió để tránh hít phải hơi độc. Đổ hóa chất vào ống, đợi 30-60 phút rồi xả nước mạnh. Tuy nhiên, không nên lạm dụng hóa chất vì có thể gây ăn mòn ống nhựa, ảnh hưởng đến môi trường và sức khỏe.

3. Gọi dịch vụ thông tắc chuyên nghiệp

Nếu các biện pháp trên không hiệu quả hoặc bồn rửa chén bị trào ngược nghiêm trọng, liên tục, bạn nên liên hệ các đơn vị chuyên nghiệp. Thợ thông tắc sẽ sử dụng máy lò xo thông cống, máy thông cống áp lực nước hoặc máy camera nội soi đường ống để xác định chính xác vị trí tắc nghẽn và xử lý triệt để. Theo khảo sát của Công ty Dịch vụ Vệ sinh Môi trường Sạch, thời gian xử lý trung bình cho một ca bồn rửa chén bị trào ngược là 45-60 phút, giá thông tắc bồn rửa chén dao động từ 300.000 - 800.000 đồng tùy mức độ và vị trí tắc nghẽn. Ngoài ra, các đơn vị uy tín còn cung cấp dịch vụ bảo hành từ 1-3 tháng, giúp khách hàng yên tâm sử dụng.

4. Kiểm tra và sửa chữa hệ thống thoát nước

Trong trường hợp nguyên nhân do lỗi thiết kế, lắp đặt hoặc hư hỏng bẫy nước, cần tiến hành kiểm tra toàn bộ hệ thống ống thoát nước dưới bồn rửa. Nếu phát hiện ống quá nhỏ, độ dốc không đạt chuẩn hoặc nhiều khúc nối, nên thay thế bằng ống có đường kính lớn hơn (tối thiểu 50mm), điều chỉnh lại độ dốc, giảm số lượng co nối để tăng hiệu quả thoát nước. Đối với bẫy nước bị nứt, vỡ, nên thay mới hoàn toàn bằng loại chất lượng tốt, đảm bảo kín nước và ngăn mùi hiệu quả.

5. Xử lý sự cố do đường ống chung hoặc thời tiết

Nếu bồn rửa chén bị trào ngược do tắc nghẽn đường ống chung hoặc ngập úng ngoài trời, cần phối hợp với ban quản lý tòa nhà hoặc liên hệ đơn vị thoát nước đô thị để được hỗ trợ thông tắc cống, chậu rửa, nạo vét cống rãnh. Trong thời gian chờ xử lý, hạn chế sử dụng bồn rửa, đóng kín nắp thoát nước để ngăn nước bẩn trào ngược vào nhà.

Tham khảo ngay hút bể phốt tại Hoàng Mai có hóa đơn đỏ.

Biện pháp phòng ngừa bồn rửa chén bị trào ngược

Để hạn chế tối đa nguy cơ bồn rửa chén bị trào ngược, cần thực hiện các biện pháp phòng ngừa sau:

• Không đổ dầu mỡ, thức ăn thừa xuống bồn rửa: Dầu mỡ nên cho vào chai/lọ riêng, thức ăn thừa bỏ vào thùng rác hữu cơ.
• Lắp lưới lọc rác ở miệng ống thoát nước: Giúp ngăn chặn rác thải lớn, xương cá, vỏ trứng... rơi vào ống.
• Vệ sinh bẫy nước định kỳ: Tháo rửa bẫy nước 3-6 tháng/lần để loại bỏ cặn bẩn, rác thải tích tụ.
• Xả nước nóng và baking soda định kỳ: 1-2 tuần/lần để làm tan dầu mỡ bám trong ống.
• Kiểm tra, bảo trì hệ thống thoát nước: Định kỳ 6-12 tháng/lần, đặc biệt với các căn hộ chung cư, nhà cao tầng.
• Chọn đơn vị thi công, lắp đặt uy tín: Đảm bảo hệ thống ống thoát nước đạt chuẩn về kích thước, độ dốc, vật liệu.

Kết luận

Bồn rửa chén bị trào ngược không chỉ gây phiền toái trong sinh hoạt mà còn ảnh hưởng trực tiếp đến vệ sinh và sức khỏe gia đình. Việc hiểu rõ nguyên nhân, nhận biết dấu hiệu và áp dụng các biện pháp xử lý kịp thời sẽ giúp bạn duy trì không gian bếp sạch sẽ, an toàn. Đồng thời, thực hiện các biện pháp phòng ngừa định kỳ và lựa chọn đơn vị thi công uy tín sẽ giảm thiểu tối đa nguy cơ sự cố, bảo vệ hệ thống thoát nước bền vững theo thời gian. Hãy chủ động chăm sóc và bảo trì bồn rửa chén để tận hưởng cuộc sống tiện nghi, thoải mái mỗi ngày.